สารานุกรมไทยสำหรับเยาวชนฯ / เล่มที่ ๑๔ / เรื่องที่ ๗ ข้าวฟ่าง / การเก็บเกี่ยวข้าวฟ่าง

การเก็บเกี่ยวข้าวฟ่าง ข้าวฟ่างจะเก็บเกี่ยวได้ เมื่อเมล็ดมีเนื้อแข็งและแห้ง และมีสีคงที่ตรงตามพันธุ์ หรือเมื่อข้าวฟ่างมีอายุแก่ครบกำหนด ปกติแล้ว ข้าวฟ่างเมล็ดที่ปลูกทั่วๆ ไป ในประเทศไทย มีอายุระหว่าง ๘๕-๑๒๐ วัน ขึ้นอยู่กับว่า เป็นข้าวฟ่างพันธุ์เบา หรือพันธุ์หนัก การเก็บใช้มีดหรือเคียวตัดช่อหรือรวง แล้วนำไปตากบนแคร่หรือลาน ถ้าหากเป็นการเก็บในขณะที่ยังมีฝนต้องผึ่งไว้ในที่กำบัง หรือแขวนไว้ภายในโรงเรือนหรือบ้าน ข้อสำคัญถ้าเมล็ดไม่แห้งอย่านำมาสุมหรือกองรวมกัน จะทำให้เมล็ดเน่าเหม็น และเสียง่าย เมื่อเมล็ดแห้งดีแล้ว จึงนำมานวด การนวดอาจใช้ไม้ทุบ หรือใช้รถแทรกเตอร์ย่ำให้เมล็ดหลุดจากรวง แล้วนำไปฝัดให้สะอาด โดยใช้แรงคน หรือใช้เครื่องฝัดข้าวก็ได้ หรืออาจใช้เครื่องนวดที่ดัดแปลงมาจากเครื่องสีข้าวโพด ข้อที่สำคัญที่สุด ก็คือ เมล็ดจะต้องแห้ง จึงจะได้เมล็ดที่มีคุณภาพดี

การเก็บเกี่ยวข้าวฟ่าง