สารานุกรมไทยสำหรับเยาวชนฯ / เล่มที่ ๑๔ / เรื่องที่ ๘ เทคโนโลยีชีวภาพ / ความหมายของเทคโนโลยีชีวภาพ

ความหมายของเทคโนโลยีชีวภาพ หลายคนคงคุ้นเคยกับคำว่า "เทคโนโลยี" และอีกหลายคนคงรู้จักคำว่า "ชีวภาพ" แล้ว หากแม้ไม่คุ้นเคยนัก ก็อาจนึกไปถึงชีววิทยา หรือความรู้เกี่ยวกับสิ่งมีชีวิต แต่เทคโนโลยีชีวภาพหมายความว่าอย่างไรนั้น ลองสังเกตสิ่งรอบตัวดังต่อไปนี้ การทำปุ๋ยหมักด้วยการใช้จุลินทรีย์เป็นตัวเร่ง เพื่อให้นำปุ๋ยมาใช้ได้โดยเร็วและมีคุณภาพสม่ำเสมอ เวลาที่เราผ่านบริเวณโรงงานผลิตแป้ง เช่น แป้งมันสำปะหลัง บางทีเราต้องกลั้นหายใจ เนื่องจากกลิ่นรุนแรงมาก กลิ่นนั้นไม่ใช่กลิ่นแป้ง แต่เป็นกลิ่นจากเชื้อจุลินทรีย์นานาชนิด ที่มาอาศัยน้ำทิ้งจากโรงงาน เป็นอาหาร น้ำทิ้งก็เสียไป โดยไร้ประโยชน์ และยังก่อปัญหา คือ สภาพแวดล้อมของโรงงานเสื่อมโทรมลง จากภาวะเน่าเหม็นดังกล่าว ที่จริงแล้ว โรงงานอาจแก้ปัญหาน้ำเสีย และนำเอาน้ำทิ้งไปใช้ประโยชน์ได้ เช่น นำไปหมักทำก๊าซชีวภาพ นั่นก็คือ นำไปเป็นอาหารของจุลินทรีย์บางชนิด ที่เลี้ยงไว้ในถัง เพื่อนำเอาก๊าซที่ผลิตขึ้นมา ไปใช้เป็นเชื้อเพลิงได้ นี่คือ การใช้เทคโนโลยีชีวภาพอย่างหนึ่ง ผงซักฟอกที่มีเอนไซม์เป็นส่วนผสม เป็นผงซักฟอก ที่มีพลังขจัดสิ่งสกปรกสูง ปุ๋ยหมักเป็นปุ๋ยที่มาจากเศษวัสดุเหลือทิ้งทางการเกษตร มีความสำคัญมาก สำหรับเกษตรกร โดยเฉพาะอย่างยิ่ง เกษตรกรที่ยากจน ไม่มีเงินซื้อปุ๋ยเคมี ในการทำปุ๋ยหมักให้ได้รวดเร็ว และมีคุณภาพดี เราต้องใส่ตัวเร่งปุ๋ยหมักเข้าไป เพื่อให้เกิดการหมักเป็นปุ๋ยได้ดีขึ้น และรวดเร็วขึ้น ตัวเร่งปุ๋ยหมักก็คือ จุลินทรีย์ที่ย่อยสลายเศษวัสดุเกษตร ทำให้ได้ปุ๋ย ที่พืชสามารถดูดซึมไปใช้เป็นอาหารได้ดียิ่งขึ้น การทำปุ๋ยหมักก็คือ การใช้เทคโนโลยีชีวภาพ อีกอย่างหนึ่ง

"สายฝน" ลูกโคพันธุ์ดีที่เกิดจาก การถ่ายฝากตัวอ่อน

แม่บ้านสมัยนี้เวลาซักผ้าเหนื่อยน้อยกว่าแม่บ้านสมัยก่อน เนื่องจากสมัยนี้มีผงซักฟอก ไม่ต้องใช้สบู่ถูเหมือนเดิม ผงซักฟอกสมัยใหม่มีส่วนประกอบที่เรียกว่า เอนไซม์ เป็นตัวย่อยสิ่งสกปรกที่ติดอยู่กับเสื้อผ้า ทำให้ผ้าสะอาดได้เร็ว การใช้เอ็นไซม์ก็คือ การใช้ผลิตผลของเทคโนโลยีชีวภาพ

ในปัจจุบันนี้ แพทย์สามารถนำน้ำเชื้อกับไข่มาผสมกันในหลอดทดลอง และใส่ตัวอ่อนกลับเข้าไปให้แม่ตั้งท้องได้สำเร็จ เทคโนโลยีตัวอ่อนเช่นนี้ ไม่ใช่แต่จะใช้ได้กับคนเท่านั้น แต่สามารถใช้กับสัตว์เศรษฐกิจได้ด้วย นักวิทยาศาสตร์สามารถนำเอาตัวอ่อนของวัวพันธุ์ดีจากต่างประเทศ มาถ่ายฝากเข้าไปในวัวพันธุ์พื้นเมือง ทำให้ตั้งท้อง ตกลูกออกมา เป็นลูกวัวพันธุ์ดีได้ การฝากท้องเกิดนี้ไม่ใช่มีแต่ในเรื่องรามเกียรติ์เท่านั้น แต่เกิดขึ้นได้จริงๆ และนำมาใช้ประโยชน์ทางการแพทย์ การปศุสัตว์ เป็นต้น นี่ก็คือ การใช้เทคโนโลยีชีวภาพเช่นเดียวกัน เราจะเห็นได้ว่า เทคโนโลยีภาพก็คือ การใช้ความรู้เกี่ยวกับสิ่งมีชีวิต และผลิตผลของมัน ให้เป็นประโยชน์กับมนุษย์ ไม่ว่าจะเป็นการผลิตสินค้า เช่น ผงซักฟอกชนิดใหม่ที่มีเอนไซม์ การทำปุ๋ยไว้ใช้เองจากวัสดุเกษตรเหลือทิ้ง เช่น ฟางข้าว และมูลสัตว์ การขจัดปัญหาสิ่งแวดล้อมเสื่อมโทรม เช่น ปัญหาน้ำเสียจากโรงงานอุตสาหกรรม โดยการนำน้ำเสียไปใช้ประโยชน์ แทนที่จะปล่อยทิ้งให้เน่าเหม็น และการถ่ายฝากตัวอ่อนสัตว์ เพื่อให้ได้สัตว์พันธุ์ดีมาไว้ใช้ด้วยต้นทุนที่ต่ำกว่าเดิม เป็นต้น