สารานุกรมไทยสำหรับเยาวชนฯ / เล่มที่ ๒๔ / เรื่องที่ ๕ การผลิตรถจักรยานยนต์ / กระบวนการพ่นสี

ชิ้นงานที่ผ่านการพ่นสีเสร็จสมบูรณ์แล้ว ชิ้นงานที่ผ่านการพ่นสีแล้วนำมาติดสติกเกอร์

กระบวนการพ่นสี องค์ประกอบในการพ่นสีชิ้นส่วนรถจักร- ยานยนต์ มีรายละเอียดดังนี้ ๑. ปืนและปั๊มดูดสี พ่นสี  : มีทั้งชนิดที่พ่นด้วยงาน และชนิดที่พ่นด้วยเครื่องพ่นอัตโนมัติ ๒. ปั๊มลม  : ต้องเป็นชนิดที่ขจัดน้ำมันออกจากลม เพื่อทำหน้าที่เป็นตัวดันสีออกจากปืนพ่น ให้เป็นละออง (สเปรย์) ๓. โซ่หิ้วชิ้นงาน : เพื่อทำหน้าที่หิ้วไม้แขวนชิ้นงานเข้าไปในห้องพ่นสี ห้องอบสีให้แห้ง วัสดุ : ทำด้วยโลหะเหล็กทนความร้อน ๔. ห้องพ่นสี : เป็นห้องสำหรับทำการพ่นสี ซึ่งจะมีสองห้องเรียงกันคือ ห้องพ่น สีรองพื้น และห้องพ่นสีจริง คุณสมบัติของห้องคือ จะต้องสามารถป้องกันฝุ่นและผง และควบคุมปริมาณอากาศเข้า-ออกอย่างสมดุลกัน มีม่านน้ำไว้ป้องกันไม่ให้ละอองสีเกาะติด มีช่องสำหรับให้ละอองสีถูกดูดออกไปภายนอก ๕. ห้องพักตัวชิ้นงาน  : เพื่อใช้เป็นห้องพักตัว หลังจากชิ้นงานถูกพ่นสีจากห้องพ่นสีแล้ว ๖. ห้องอบสี : เพื่อใช้อบสีให้แห้ง ซึ่ง ห้องดังกล่าวจะได้รับ พลังงานความร้อนจากก๊าซแอลพีจี โดยใช้อุณหภูมิในการอบ ๗๐ - ๗๕ องศาเซลเซียส สำหรับชิ้นงานพลาสติก และ ๑๒๐ - ๑๓๐ องศาเซลเซียส สำหรับชิ้นงานเหล็ก ๗. สี : มีใช้อยู่ ๓ ชนิด คือ สี Solid สี Metallic และสีทนความร้อน โดยทั้ง ๓ ชนิด เป็นสีชนิดที่ต้องผสมกับทินเนอร์ ๘. น้ำยาผสมสี (ทินเนอร์)  : ใช้ผสมสีเพื่อให้สีมีความหนืดตามมาตรฐานที่กำหนด ๙. ชิ้นงาน : มีทั้งชิ้นงานพลาสติกและชิ้นงานเหล็ก ๑๐. ไม้แขวนชิ้นงาน  : ใช้สำหรับแขวนชิ้นงาน ซึ่งจะแขวนชิ้นงานได้จำนวนมากหรือน้อย ขึ้นอยู่กับขนาดและชนิดของชิ้นงาน ๑๑. ห้องล้างทำความสะอาดชิ้นงาน  : เป็นห้องสำหรับล้างชิ้นงานให้สะอาดปราศจาก ฝุ่นและไขมัน โดยใช้สารเคมีเป็นส่วนผสมกับน้ำ แล้วฉีดผ่านหัวฉีดพ่นไปบนชิ้นงาน ๑๒. ชุดจ่ายอากาศ  : เพื่อจ่ายอากาศบริสุทธิ์จากภายนอกเข้าไปในห้องพ่นสี เพื่อทำให้ระบบการหมุนเวียนอากาศในห้องพ่นสีเป็นไปตามมาตรฐานที่ได้กำหนดไว้ ๑๓. ห้องติดสติกเกอร์  : เพื่อทำการติดสติกเกอร์สีสันต่างๆ บนชิ้นส่วนที่พ่นสีเสร็จแล้ว ๑๔. พนักงาน (Worker)  : ทำหน้าที่แขวนชิ้นงาน เป่าลม เช็ดทำความสะอาด ผสมสี พ่นสี ติดสติกเกอร์ ปลดชิ้นงานหลังจากที่อบแห้งแล้ว ตรวจสอบคุณภาพ เคลื่อนย้ายชิ้นงานไปยังจุดต่อไป ๑๕. มาตรฐานการปฏิบัติงานและมาตรฐานการควบคุมคุณภาพ  : กำหนดวิธีการทำงาน และวิธีการตรวจสอบคุณภาพ ๑๖. รถเข็นใส่ชิ้นงาน  : สำหรับใส่ชิ้นงานหลัง จากพ่นสีเสร็จแล้ว และใช้ส่งชิ้นงาน การผลิตชิ้นส่วนรถจักรยานยนต์ด้วยกระบวนการพ่นสี (Painting Process) ชิ้นส่วนโลหะบางชนิดที่สำเร็จรูปจากกระบวนการเชื่อมแล้ว เช่น ตัวถังรถ ท่อไอเสีย ถังน้ำมัน รวมทั้งชิ้นส่วนพลาสติก เช่น ฝาครอบข้าง ฝาครอบหน้า ฝาครอบหลัง จะถูกนำมาเข้ากระบวนการพ่นสี โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อป้องกันสนิมและสร้างสีสันที่สวยงาม กระบวนการพ่นสีจะประกอบด้วยกระบวนการต่างๆ หลายขั้นตอน โดยจะมีองค์ประกอบที่สำคัญในกระบวนการดังที่กล่าวมาแล้ว ขั้นตอนต่างๆ ของกระบวนการพ่นสี ขั้นตอนที่ ๑: การแขวนชิ้นงานเข้ากับไม้แขวน ขั้นตอนที่ ๒: การล้างทำความสะอาด ผิวของชิ้นงาน เพื่อทำ การกำจัดไขมัน และคราบน้ำมันที่ติดอยู่บนผิวออกให้หมดน้ำยาที่ใช้ล้างจะต้องมีการควบคุม อุณหภูมิ เพื่อประสิทธิภาพในการทำความสะอาด ขั้นตอนที่ ๓: การเป่าลมเช็ดทำความ สะอาดชิ้นงาน เพื่อขจัดฝุ่นผงออกจากชิ้นงานให้หมด สำหรับ ชิ้นงานพลาสติก จะใช้น้ำยาพิเศษชุบผ้านุ่มเช็ดถูชิ้นงานเพื่อกำจัดไฟฟ้าสถิตในชิ้นงานพลาสติก ขั้นตอนที่ ๔: การพ่นสี  พนักงานจะใช้ปืนพ่นสีสำหรับการพ่นสีรองพื้น และสีจริง แต่จะใช้เครื่องพ่นสีอัตโนมัติสำหรับชิ้นส่วนเหล็ก ขั้นตอนที่ ๕: การตรวจสอบคุณภาพ  ตรวจสอบคุณภาพหลัง จากชิ้นงานผ่านออกมา จากห้องอบสี ขั้นตอนที่ ๖: การติดสติกเกอร์ เพื่อความสวยงาม และความคงทนของสีผิว และทำการตรวจสอบคุณภาพขั้นสุดท้าย ขั้นตอนที่ ๗: การจัดส่ง ชิ้นส่วนทุกชิ้น เมื่อเสร็จสิ้นจากกระบวนการพ่นสีแล้ว จะถูกนำส่งไปยังหน่วยงานประกอบรถสำเร็จรูป