เล่มที่ 32
หนังสือโบราณของไทย
สามารถแชร์ได้ผ่าน :
การลบสมุด
การลบสมุดเป็นขั้นตอนหนึ่งในการทำสมุดขาวและสมุดดำ กระดาษที่จะนำไปทำสมุดนั้นต้องลบ (ทา) เสียก่อน อุปกรณ์ที่ใช้ในการลบสมุดคือ แป้งเปียก ซึ่งได้จากแป้งข้าวเจ้า โดยนำข้าวเจ้าแช่น้ำไว้ ๑ คืน แล้วโม่หรือบดให้ละเอียด ถ้าจะทำแป้งเปียกลบสมุดขาว ต้องผสมน้ำปูนขาวลงในแป้งข้าวเจ้า ที่บดละเอียดแล้วนี้ เพราะน้ำปูนขาวที่ผสมลงในแป้ง จะช่วยไม่ให้กระดาษซึม เมื่อนำแป้งตั้งไฟ และกวนให้สุก จนเป็นแป้งเปียกแล้ว จึงนำมาใช้ลบสมุดได้ นำกระดาษที่จะลบวางบนกระดานลบสมุด ใช้ลูกประคบชุบแป้งเปียก ลบกระดาษจนทั่วแผ่น แล้วจึงนำไปตากแดดให้แห้ง นำกระดาษแผ่นนั้นมาลบอีกด้านหนึ่ง เมื่อลบกระดาษทั้งสองหน้าเสร็จแล้ว ต้องตากแดดไว้จนแห้งสนิท จากนั้นนำไปขัด เพื่อเตรียมทำเล่มสมุดต่อไป
การลบสมุดดำนั้น มีวิธีการเช่นเดียวกับการลบสมุดขาว จะแตกต่างกัน เฉพาะแป้งเปียกที่ใช้นั้น ไม่ต้องใส่น้ำปูนขาว แต่ใส่เขม่าไฟ หรือถ่านบดละเอียด ซึ่งได้จากไม้โสน หรือกาบหมาก หรือกาบมะพร้าวเผาไฟ ผสมในแป้งข้าวเจ้า ตั้งไฟกวน จนเข้ากันเป็นแป้งเปียกสีดำ แล้วนำแป้งเปียกนั้นไปลบกระดาษ ทำนองเดียวกับการลบสมุดขาว คือ ลบทีละด้าน และตากแดด จนกระดาษแห้งสนิท
กระดาษที่ใช้ลบสมุดนั้น ถ้าบาง ไม่เหมาะจะทำสมุด ต้องปะเสริมทับซ้อนกัน จนกระดาษมีความหนาพอที่จะทำสมุดได้ ก่อนจะทำเล่มสมุด ต้องนำกระดาษที่ลบแล้วนั้น ไปขัดด้วยหินให้เรียบ และขึ้นมัน หินที่ใช้ขัดกระดาษควรเป็นหินแม่น้ำที่มีผิวเรียบเกลี้ยง และมีขนาดโตพอที่สองมือจับได้ วิธีขัดใช้ทั้ง ๒ มือจับก้อนหินถูไปมา ตามขวางของหน้ากระดาษ และต้องขัดจนกระดาษขึ้นเงาทั้ง ๒ ด้าน ส่วนกระดาษที่ใช้ทำสมุดขาว เมื่อขัดแล้วก็นำไปพับเป็นเล่มสมุดได้ แต่กระดาษที่ใช้ทำสมุดดำ เมื่อขัดแล้ว นำกระดาษนั้นมาลบอีกครั้งหนึ่ง โดยใช้แป้งเปียกชนิดข้นมากๆ ลบกระดาษจนกว่าจะแห้ง แล้วนำไปตากแดดให้แห้งสนิท กระดาษจะขึ้นเงาได้เอง โดยไม่ต้องขัด
การขัดกระดาษด้วยหินแม่น้ำ
หัวข้อก่อนหน้า
