เล่มที่ 29
ศิลปาชีพ
สามารถแชร์ได้ผ่าน :
การจัดนิทรรศการแสดงผลงานศิลปาชีพ

            เพื่อเผยแพร่ศิลปหัตถกรรมอันเป็นผลงานของมูลนิธิส่งเสริมศิลปา ชีพฯ ได้มีการจัดนิทรรศการครั้งสำคัญๆ มาแล้วรวม ๔ ครั้ง ในกรุงเทพมหานคร ครั้งแรกจัดขึ้นเมื่อวันที่ ๘ - ๑๕ สิงหาคม พ.ศ. ๒๕๓๒ ที่ศูนย์สรรพสินค้าริเวอร์ซิตี้ เรียกชื่อว่างาน “สืบ สานสมบัติศิลป์” เพื่อจัดแสดงและจำหน่ายผลิตภัณฑ์ย่านลิเภา โดยมีการสาธิตการประดิษฐ์ของใช้ที่ทำจากย่านลิเภา รวมทั้งการนำเครื่องใช้ย่านลิเภา ทั้งในสมัยโบราณ และสมัยปัจจุบันมาตั้งแสดงให้ชมด้วย ครั้งที่ ๒ จัดขึ้นเมื่อวันที่ ๓๐ เมษายน - ๒ พฤษภาคม พ.ศ.? ๒๕๓๓ ที่ตึกสันติไมตรี ทำเนียบรัฐบาล เรียกชื่อว่างาน “รังสรรค์ ปั้นแต่ง” เพื่อจัดแสดงและจำหน่ายผลิตภัณฑ์ประเภทเครื่องปั้นดินเผา ครั้งที่ ๓ จัดขึ้นเมื่อวันที่ ๖ - ๑๒ สิงหาคม พ.ศ. ๒๕๓๓ ที่ศาลาสหทัยสมาคม ในพระบรมมหาราชวัง เรียกชื่อว่างาน  “มัด หมี่ไหมไทยสายใยชนบท” มีนิทรรศการแสดงผ้าไหมมัดหมี่ที่ มูลนิธิฯ สะสมมาเกือบ ๒๐ ปี ซึ่งมีสีและลายต่างๆ จำนวนถึง ๒๐๐ ลาย รวมทั้งสาธิตแสดงการทอผ้าไหมมัดหมี่ และการนำผ้าไหมมัดหมี่มาใช้สอยในชีวิตประจำวันในรูปแบบต่างๆ ครั้งที่ ๔ - ๗ เรียกชื่อว่างาน “ศิลป์ แผ่นดิน” จัดขึ้นที่พระที่นั่งอนันตสมาคม ในพระราชวังดุสิต เพื่อเฉลิมฉลองวโรกาสมหามงคลต่างๆ กล่าวคือ งาน “ศิลป์ แผ่นดิน” ครั้งแรกจัดขึ้นเมื่อวันที่ ๘ - ๓๑ สิงหาคม พ.ศ. ๒๕๓๕ เพื่อเฉลิมฉลองวโรกาสที่สมเด็จพระนางเจ้าฯ?พระบรมราชินีนาถ ทรงเจริญพระชนมพรรษา ๕ รอบ งาน “ศิลป์ แผ่นดิน ครั้งที่ ๒” จัดขึ้นเมื่อวันที่ ๑๒ - ๒๒ ธันวาคม พ.ศ. ๒๕๓๙ เพื่อเฉลิมฉลองวโรกาส ที่พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวทรงครองสิริราชสมบัติครบ ๕๐ ปี งาน “ศิลป์ แผ่นดิน ครั้งที่ ๓” จัดขึ้นเมื่อวันที่ ๒๓ กรกฎาคม - ๘ สิงหาคม พ.ศ. ๒๕๔๑ เพื่อเฉลิมฉลองวโรกาสที่พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ทรงเจริญพระชนมพรรษา ๖ รอบ ใน พ.ศ. ๒๕๔๒ และงาน “ศิลป์ แผ่นดิน ครั้งที่ ๔” จัดขึ้นเมื่อวันที่ ๓ กรกฎาคม - ๓ สิงหาคม ๒๕๔๗ เพื่อเฉลิมฉลองวโรกาส ที่สมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชินีนาถ ทรงเจริญพระชนมพรรษา ๖ รอบ

การ เผยแพร่ผลงานศิลปาชีพ

            เมื่อมีการผลิตผลงานศิลปาชีพออกมาเป็นจำนวนมาก การตลาดก็มีความจำเป็นยิ่งขึ้นเป็นลำดับเพื่อให้สามารถจำแหน่าย ผลิตภัณฑ์ต่างๆ ได้อย่างกว้างขวางยิ่งขึ้น และราษฎรผู้ผลิตมีรายได้จากการผลิตผลงานเหล่านั้นอย่างทั่วถึง


สมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชินีนาถ โปรดที่จะทรงใช้สอยผลิตภัณฑ์ศิลปาชีพทุกชนิด เพื่อให้เป็นแบบอย่างแก่ประชาชน

            การเผยแพร่ผลงานศิลปาชีพกระทำในรูปแบบ ต่างๆ เพื่อให้ผลิตภัณฑ์เป็นที่รู้จักทั้งภายในประเทศและต่างประเทศ เริ่มด้วย สมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชินีนาถ โปรดที่จะทรงใช้สอยผลิตภัณฑ์ศิลปาชีพทุกชนิด เพื่อให้เป็นแบบอย่างแก่ประชาชน เช่น ทรงฉลองพระองค์ที่ตัดเย็บจากผ้าไหมแพรวา ผ้าไหมมัดหมี่ และผ้าปักของชาวไทยภูเขา กระเป๋าทรงถือก็ประดิษฐ์จากย่านลิเภา หรือเครื่องเงินเครื่องทองฝีมือนักเรียนศิลปาชีพ ส่วนการเผยแพร่ผลงานศิลปาชีพออกสู่สาธารณชนนั้น ก็ได้ดำเนินการอย่างต่อเนื่องและสม่ำเสมอ โดยอาจสรุปได้ดังนี้


การจัดแสดงผลงานศิลปาชีพ ครั้งที่ ๒ ที่ตึกสันติไมตรี ทำเนียบรัฐบาล

การ เผยแพร่ผลงานภายในประเทศ

ก. การตั้งร้านจำหน่ายผลิตภัณฑ์ศิลปาชีพ

            เพื่อให้ประชาชนผู้สนใจได้เข้าชม และซื้อหาผลิตภัณฑ์ศิลปาชีพได้สะดวกมูลนิธิฯ จึงได้จัดให้มีร้านจำหน่ายผลิตภัณฑ์ของมูลนิธิฯ ดังนี้

            ๑. อาคารแสดงผลิตภัณฑ์ของมูลนิธิส่งเสริมศิลปาชีพฯ ขณะนี้มีอยู่ ๒ แห่ง ตั้งอยู่ที่หน้าอาคารกองราชเลขานุการในพระองค์สมเด็จพระบรม ราชินีนาถ ในสวนจิตรลดา และที่พระที่นั่งอภิเศกดุสิตใกล้พระที่นั่งวิมานเมฆ ในพระราชวังดุสิต

            ๒. ร้านจิตรลดา มีสำนักงานกลางอยู่ที่ศาลาจิตรพัสตร์ สวนจิตรลดา พระราชวังดุสิต และมีสาขาต่างๆ รวม ๑๑ แห่ง คือ

  • ร้านจิตรลดา ๑ ที่ชั้น ๒ โอเรียนเต็ลเพลส ตรอกชาร์เตอร์แบงค์ กรุงเทพมหานคร
  • ร้านจิตรลดา ๒ ที่ชั้นล่างของศาลาเครื่องราชอิสริยยศ และเครื่องราชอิสริยาภรณ์ ในพระบรมมหาราชวัง
  • ร้านจิตรลดา ๓ ที่หมู่บ้านไทย สวนสามพราน จังหวัดนครปฐม• ร้านจิตรลดา ๕ ที่ท่าอากาศยานเชียงใหม่
  • ร้านจิตรลดา ๔ ที่โรงแรมรอยัล คลิฟฟ์ บีช รีสอร์ท เมืองพัทยา
  • ร้านจิตรลดา ๖ ที่อาคารผู้โดยสารขาออก ๑ และ ๒ ท่าอากาศยานกรุงเทพ
  • ร้านจิตรลดา ๗ ที่ท่าอากาศยานภูเก็ต และที่โรงแรมเพิร์ล จังหวัดภูเก็ต
  • ร้านจิตรลดา ๘ ที่พระที่นั่งวิมานเมฆ พระราชวังดุสิต
  • ร้านจิตรลดา ๙ ที่โรงเรียนนายร้อยพระจุลจอมเกล้า จังหวัดนครนายก
  • ร้านจิตรลดา ๑๐ ที่โรงแรมกรุงเทพแมริออท รีสอร์ต แอนด์ สปา
  • ร้านจิตรลดา ๑๑ ที่โรงแรมสีมาธานี จังหวัดนครราชสีมา


การจัดแสดงนิทรรศการ "ศิลป์แผ่นดิน" ที่พระที่นั่งอนันตสมาคม

            ค. การส่งผลิตภัณฑ์ศิลปาชีพไปจำหน่ายตามห้างสรรพสินค้า และในงานแสดงสินค้าที่หน่วยงานอื่นๆ จัดขึ้น

            มูลนิธิส่งเสริมศิลปาชีพ ได้จัดส่งผลิตภัณฑ์ศิลปาชีพไปจำหน่ายในห้างสรรพสินค้าตามที่ได้รับการติดต่อมา เช่น ส่งดอกไม้ประดิษฐ์ไปจำหน่ายที่ห้างเซ็นทรัล อีกทั้งเมื่อหน่วยงานทั้งภาครัฐ และภาคเอกชน จัดแสดงสินค้าในโอกาสพิเศษต่างๆ ก็มักจะเชิญให้มูลนิธิฯนำผลิตภัณฑ์ศิลปาชีพไปจำหน่าย ซึ่งมูลนิธิฯ ก็มักนำผลิตภัณฑ์ศิลปาชีพไปร่วมจำหน่ายด้วยเสมอ


สำนักงานกลาง ร้านจิตรลดา ที่ศาลาจิตรพัสตร์ สวนจิตรลดา

การ เผยแพร่ผลงานแก่ชาวต่างประเทศ

การจัดแสดงผลงานผลิตภัณฑ์ศิลปาชีพในงาน "ศิลป์แผ่นดิน" ครั้งที่ ๔ ณ พระที่นั่งอนันตสมาคม พระราชวังดุสิต

            สมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชินีนาถ มีพระราชประสงค์ที่จะเผยแพร่ผลงานศิลปาชีพ ซึ่งเป็นภูมิปัญญาของชาวบ้านไทยแก่ชาวต่างประเทศ เพื่อให้ชาวต่างประเทศได้รู้จักศิลปหัตถกรรมของไทย อันจะช่วยขยายตลาดให้กว้างขวางมากยิ่งขึ้น พระราโชบายในการเผยแพร่งานศิลปาชีพแก่ ชาวต่างประเทศกระทำในรูปแบบที่สำคัญคือ

            ก. การพระราชทานผลิตภัณฑ์ศิลปาชีพเป็นของขวัญแก่พระราชอาคันตุกะ และบุคคลสำคัญที่เป็นชาวต่างประเทศ โดยจะทรงเลือกผลิตภัณฑ์ศิลปาชีพที่งดงาม เพื่อให้ผู้ได้รับพระราชทานเกิดความชื่นชม ในศิลปะการประดิษฐ์ของไทย เป็นการช่วยประชาสัมพันธ์ในด้านการตลาดต่างประเทศ วิธีหนึ่ง

            ข. การจัดแสดงผลิตภัณฑ์ศิลปาชีพเมื่อเสด็จพระราชดำเนินไปต่างประเทศ สมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชินีนาถ ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้จัดแสดงผลิตภัณฑ์ศิลปาชีพ ในวโรกาสที่เสด็จพระราชดำเนินไปต่างประเทศ หลายครั้งด้วยกัน เพื่อให้นักธุรกิจและประชาชนในประเทศนั้นๆ ได้มีโอกาสเห็นผลิตภัณฑ์ศิลปาชีพ ที่ทำขึ้นด้วยฝีมือของคนไทย การจัดแสดงผลิตภัณฑ์ ศิลปาชีพในต่างประเทศครั้งแรก จัดขึ้นเมื่อวันที่ ๒๕ มกราคม - ๓๑ มีนาคม พ.ศ. ๒๕๒๓ ที่ประเทศสหรัฐอเมริกา ครั้งที่ ๒ จัดขึ้นเมื่อวันที่ ๑๐ - ๑๒ มีนาคม พ.ศ. ๒๕๒๕ ที่ประเทศญี่ปุ่น หลังจากนั้น ได้มีการจัดแสดงอีกหลายครั้งในประเทศสหรัฐอเมริกา ออสเตรีย ฝรั่งเศส และจีน เป็นต้น